Kończy się pierwszy, siedmioletni okres realizacji programu Erasmus+ – największej inicjatywy edukacyjnej Unii Europejskiej. Następca programów „Uczenie się przez całe życie” i Młodzież w działaniu przez ostatnie lata wspierał reformowanie systemów edukacji w krajach w nim uczestniczących, kładąc nacisk na rozwój kompetencji kluczowych u osób uczących się w każdym wieku. Ważnym celem było również rozwijanie kompetencji zawodowych i językowych u nauczycieli oraz wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie kształcenia. Działania podejmowane w projektach objęły także współpracę z przedsiębiorstwami – umożliwiały dopasowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy oraz modernizację programów kształcenia zawodowego. Od strony finansowej najważniejszym sektorem Erasmusa+ było Szkolnictwo wyższe. Tylko w 2019 r. na dofinansowanie projektów z nim związanych Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – pełniąca funkcję Narodowej Agencji Programu Erasmus+ – przeznaczyła ponad 82 mln euro, o prawie 80% więcej niż w roku 2014. W sumie od 1998 r. na studia i staże wyjechało już niemal ćwierć miliona polskich studentów – i wciąż chętnych nie brakuje. Dla wielu młodych ludzi wyjazd na zagraniczny uniwersytet czy politechnikę stał się obowiązkowym etapem studiów. Podobnie jest z pracownikami uczelni. Wprowadzona w mijającej perspektywie zmiana w zasadach programu sprawiła, że po raz pierwszy szansę skorzystania z niego zyskali pracownicy szkół wyższych oraz instytucji badawczo-naukowych. Za granicą prowadzili zajęcia dydaktyczne, brali udział w szkoleniach, seminariach, warsztatach i kursach, poszerzali swoją wiedzę i wymieniali się doświadczeniami. Co ważne, po środki na rozwój i umiędzynarodowienie sięgały nie tylko największe uczelnie, lecz także i te położone w mniejszych ośrodkach akademickich. Efekty siedmiu lat programu obserwujemy dziś w trwałych relacjach z zagranicznymi partnerami, bliskiej współpracy nad nowymi inicjatywami i bogatej ofercie dydaktycznej prowadzonej w językach europejskich lub wykorzystującej nowe technologie. Szczególnie cieszy to, że dzięki nowym możliwościom i rozwiniętym kontaktom polskie uczelnie coraz łatwiej odnajdują zagranicznych partnerów do realizowania kolejnych innowacyjnych pomysłów, przyczyniając się w ten sposób do rozwoju naszego społeczeństwa. Angażują się także w inne ponadnarodowe inicjatywy, takie jak Uniwersytety Europejskie, dzięki którym studenci, doktoranci, pracownicy oraz badacze będą mogli swobodnie dzielić się wiedzą i zasobami w celu realizowania wspólnych programów nauczania. Gdy program startował, wiele osób obawiało się, czy wykorzystanie szyldu Erasmusa – kojarzonego wcześniej wyłącznie z wyjazdami studentów – nie spowoduje komplikacji. Po siedmiu latach można z pewnością powiedzieć, że mapę skojarzeń udało się poszerzyć. Dziś już praktycznie każda osoba pracująca w sektorze edukacji wie, że unijny program to nie tylko oferta dla studentów i uczelni, ale też dla setek innych instytucji i organizacji – od przedszkoli po uniwersytety trzeciego wieku – oraz milionów indywidualnych beneficjentów, m.in. uczniów i nauczycieli. Dzięki środkom z Erasmusa+, wspieranego w Polsce przez Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój, udało się w naszym kraju znacząco unowocześnić metody dydaktyczne, a uczniowie są lepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy.

Żywe dowody na to, jak bardzo zmieniła się w ostatnich latach polska edukacja – zarówno ta formalna, jak i pozaformalna – znajdą Państwo w tej publikacji. Bohaterowie I tomu „Oblicz Erasmusa+”, realizujący swoje pomysły w całym kraju, własnymi słowami opisują doświadczenia wyniesione z programu. Pokazują, że projekty edukacyjne mają istotny wpływ na rozwój kompetencji zawodowych, interpersonalnych, społecznych i cyfrowych u wszystkich uczestników – zarówno osób uczących się, jak i nauczających. Udowadniają również, jak ważny jest instytucjonalny wymiar korzyści – dzięki Erasmusowi+ placówki oświatowe wypracowały narzędzia i metody dydaktyczne, które pomagają im odnaleźć się w nowej rzeczywistości, wymagającej niestandardowego podejścia do nauczania i dużej uważności na potrzeby uczniów. Przykładem niech będą projekty w sektorze Edukacji szkolnej i w programie eTwinning: przedsięwzięcia opisane w niniejszej publikacji pokazują, że interdyscyplinarne nauczanie prowadzone za pomocą nowoczesnych technologii, z dala od szkolnych ławek, to nie jest pomysł na przyszłość – ono dzieje się już dziś. Bardzo ważne dla rozwoju osobistego i zawodowego są również przedsięwzięcia podejmowane w ramach Europejskiego Korpusu Solidarności i Erasmus+ Sport. Bohaterowie tych inicjatyw pokazują, jak unijne wsparcie można wykorzystać do pomocy najbardziej potrzebującym grupom naszego społeczeństwa, aby wyrównywać ich szanse i otwierać na nowe możliwości.

Szeroka gama doświadczeń zdobytych w ciągu siedmiu lat pozwala z dużą nadzieją patrzeć na kolejną perspektywę programu Erasmus+ w Polsce. Dobrą passę warto kontynuować.

https://issuu.com/frse/docs/ksie_ga_oblicza_issuu

Zachęcam do lektury!

dr Paweł Poszytek dyrektor generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji